Serbest Telekomünikasyon İşletmecileri Derneği’nin (TELKODER), Elektronik Haberleşme Sektörü’nün son durumu ve değerli gelişmeleri hakkında hazırladığı Kasım 2024 raporunu kamuoyuna duyurdu. BTK, TÜİK ve BIST üzere sağlam kaynaklardan elde edilen datalarla hazırlanan bu rapor, bölümün son üç aylık performansına dair kapsamlı bir tahlil sunuyor.
TELKODER’in dala dair tertipli olarak hazırladığı bu raporlar, kamuoyunun yanlışsız bilgilendirilmesi ve kesimde şeffaflığın sağlanması açısından kritik bir rol oynuyor.
Sektör Büyüklüğü ve Stabil Performans
Elektronik haberleşme bölümünde, 2005 yılı sonunda 17,06 Milyar TL olan gelirler, 2023 yılı sonunda 224,54 Milyar TL’lik bir büyüklüğe ulaşırken, 2005 yılında 13,91 Milyar TL olan enflasyondan arındırılmış gelirler 2023 sonunda 14,79 Milyar TL olarak belirlendi.
2023 ikinci çeyrek enflasyondan arındırılmış gelir 3,71 Milyar TL büyüklüğe sahipken, 2024 ikinci çeyrek prestijiyle 3,9 Milyar TL olarak kaydedildi. Son üç aylık devirde, dalın gelirlerinde bariz bir değişiklik gözlemlenmediği üzere, 2005 yılından bu yana bakıldığında da gelirlerde önemli bir büyüme kaydedilmediği görülüyor.
Rekabetin Artırılması Gerekiyor
Alternatif işletmecilerin bölümdeki pazar hissesi, 2024 yılının birinci çeyreğinde %9,31’den ikinci çeyrekte %8,02’ye düşmüştür. Bu oran AB ülkeleri ile karşılaştırıldığında hala bir oldukça düşük kalıyor. Bu durum, bölümdeki rekabetin arttırılması ismine yeni stratejiler geliştirilmesi gerektiğini ortaya koyuyor.
Piyasa Kıymetindeki Düşüş Süregeldi
Elektronik haberleşme kesimindeki en büyük iki oyuncunun piyasa kıymeti, uzun müddettir devam eden bir düşüş trendinde seyrediyor. 2008 yılında toplamda 22,90 Milyar Dolar olan piyasa kıymeti, 2024 Kasım prestijiyle 10,03 Milyar Dolar’a geriledi. Bu düşüş, hem ülkemizdeki hem de daldaki genel ekonomik şartları ve şirket performanslarındaki değişimleri yansıtıyor.
Genişbant Abone Sayısında Düşüş ve Fiber Yatırımları
2024 ikinci çeyrek prestijiyle genişbant abone sayısında kayda paha bir azalma görülürken, fiber abone oranı %7,41’den %7,92’ye yükseldi. Lakin, genel abone sayısındaki düşüş, kesimdeki büyüme potansiyelinin sonlu kaldığını gösteriyor bu nedenle fiber altyapı yatırımlarının hızlandırılması ve önündeki pürüzlerin kaldırılması dalın geleceği için kritik kıymete sahip oluyor.
Fiber Altyapısındaki Yavaş Büyüme
2024 ikinci çeyrek prestijiyle toplam fiber altyapısı uzunluğu 576.569 km’ye ulaşmış olsa da, daldaki büyüme beklentilerine paralel olarak fiber altyapısındaki artış suratı yavaş kalıyor. Fiber altyapısının süratle genişletilmesi, daha süratli internet erişimi ve dijitalleşme için büyük değer taşıyor. Gerek ülkemiz gerekse de telekomünikasyon bölümü açısından son derece büyük bir kıymete sahip olan fiber altyapı konusuna yönelik stratejik siyaset ve maksatların tüm dal paydaşlarının da görüşleri alınarak acilen oluşturulması gerekiyor.
Uydu İnternet Hizmetlerinde Sabit Durum
Uydu internet hizmetlerine yönelik abone sayısında değerli bir değişiklik yaşanmamış olup, 2011 yılından bu yana dalda kayda bedel bir gelişme gözlemleniyor. Bu durum, alternatif genişbant hizmetlerinin bölümde daha fazla gelişime gereksinim duyduğunu işaret ediyor.
Sabit Ses Trafiğindeki Süratli Düşüş
Sabit ses trafiği, toplam ses trafiği içindeki hissesini süratle kaybetmeye devam ediyor. 2009 yılında %17,4 olan sabit ses trafiği oranı, 2024 yılı ikinci çeyreği prestijiyle %1,47’ye düşüştü. Bu düşüş, sabit ses altyapısının giderek daha az tercih edildiğini ve taşınabilir ses trafiğinin artan hissesini gösteriyor.
Veri Merkezi İşletmeciliği ve Yatırım Beklentileri
Veri merkezi işletmeciliği ve internet değişim noktalarına yönelik düzenlemeler ve yatırımlar, önümüzdeki yıllarda kesimin büyümesine taraf verebilir. 2025 yılı için belirlenen gayeler doğrultusunda, bilgi merkezi güvenlik standartları ve internet değişim noktalarına yönelik çalışmaların hızlandırılması değer taşıyor.
TELKODER Yönetim Kurulu Lideri Halil Az Teberci, yaptığı açıklamada “Elektronik haberleşme kesimi, ülkemizin dijital dönüşüm sürecinde kritik bir rol oynuyor. TELKODER olarak tertipli yayımladığımız raporlar, dalın mevcut durumunu, gelişim alanlarını ve gereksinim duyulan stratejik adımları ortaya koyarak kamuoyunu bilgilendirmeyi amaçlıyor. Kasım 2024 raporumuzda da dikkat çektiğimiz üzere, rekabet oranlarının düşük kalması ve fiber altyapının tüm ülke çapında süratle yaygınlaştırılması konusunda yaşanan meseleler, bölümün daha güçlü bir büyüme potansiyeline ulaşması için çözülmesi gereken temel hususlar ortasında yer alıyor. Bu raporlar, bölüm paydaşlarına rehberlik ederek, sürdürülebilir ve rekabetçi bir ekosistem oluşmasına katkı sağlamayı hedefliyor” diyor.
Elektronik haberleşme kesimi, süratli teknolojik değişimlerin ve dijitalleşmenin temel taşlarından biri olarak toplumun her bölümünü direkt etkiliyor. Bu nedenle, kesim dinamiklerinin ve performansının yakından takip edilmesi; işletmeler, yatırımcılar ve karar vericiler için stratejik bir değer taşıyor. TELKODER, bu raporlarla sırf mevcut durumu tahlil etmekle kalmıyor, birebir vakitte dalın geleceğine dair değerli ipuçları sunarak kamuoyunu bilinçlendirmeyi hedefliyor. Raporda, kesim gelirlerinden rekabet ortamına, altyapı yatırımlarından piyasa dinamiklerine kadar birçok kıymetli göstergeye yer veriliyor ve bölümün mevcut durumu ile geleceğe yönelik muhtaçlıkları ayrıntılı bir formda ele alınıyor.
