Ekrem İmamoğlu’nun gözaltına alınması sonrası piyasalarda sert dalgalanma yaşandı. Dolar 41 TL’yi, euro 45 TL’yi aştı; Borsa’da süreçler devre kesiciyle durdu. Ekonomistlere nazaran, Merkez Bankası direkt değil, kamu bankaları aracılığıyla müdahale etti. Yaklaşık 11 milyar dolarlık döviz satışı yapıldığı varsayım ediliyor. Finans uzmanı Kerim Rota’ya nazaran, meblağ $25 milyar kadar yüksek olabilir.
KARAR’dan BERFU KARGI’nın haberine nazaran, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun gözaltına alınmasının akabinde, finansal piyasalar büyük bir sarsıntı yaşadı. Dolar 41 TL’yi, euro 45 TL’yi aştı, gram altın ise 4 bin TL düzeyini gördü. Borsa İstanbul’da süreçler, yüzde 7’yi aşan düşüş sonrası devre kesici düzeneğinin çalışmasıyla süreksiz olarak durduruldu. Merkez Bankası ve kamu bankalarının müdahalesiyle piyasalar kısmen sakinleşse de, rezervlerden milyarlarca doların kullanıldığı ortaya çıktı.
Ekonomist İris Cibre’nin tahliline nazaran, müdahaleyi direkt Merkez Bankası değil, kamu bankaları yaptı ve döviz gereksinimini Merkez Bankası karşıladı.
Ekonomistler, siyasi belirsizliklerin piyasalar üzerindeki tesirinin hayli güçlü olduğunu ve yatırımcıların süratle dövize yöneldiğini belirtti. Türkiye’nin 5 yıllık kredi risk primi (CDS) süratle yükselirken, devlet tahvillerinde sert satışlar görüldü.
Piyasaların çalkantıya girmesiyle birlikte TL’nin daha fazla bedel kaybetmesini önlemek için müdahale devreye alındı. Lakin Merkez Bankası, direkt müdahale etmek yerine kamu bankaları aracılığıyla piyasaya döviz sattı.
Ekonomist İris Cibre, Merkez Bankası’nın kamu bankaları üzerinden satış yaparak piyasanın tüm döviz gereksinimini karşıladığını söz etti:
“Merkez Bankası uzun vakittir müdahaleyi kamu bankaları üzerinden yapıyor. Direkt yapsa açıklamak zorunda.”
“Piyasadaki döviz talebini kamu bankaları karşıladı lakin onların döviz gereksinimini da Merkez Bankası sağladı. Tüm döviz eninde sonunda Merkez Bankası bilançosunda görünecek.”
Cibre’nin değerlendirmesine nazaran, Merkez Bankası bu müdahaleyi direkt yapmak yerine, kamu bankalarına döviz sağlayarak dolaylı bir prosedür izledi. Bu sayede Merkez Bankası, piyasaya müdahale ettiğini resmî olarak açıklamak zorunda kalmadı lakin analitik bilançolar incelendiğinde müdahalenin boyutu net bir biçimde ortaya çıktı.
HSBC Portföy Yönetimi Başekonomisti İbrahim Aksoy
Aksoy’a nazaran, TCMB kur istikrarını tekrar tesis etmek, ayrıyeten faizler yoluyla da döviz talebini kısma uğraşında:
“Türkiye’de Merkez Bankası TL uzlaşmalı vadeli döviz satım süreçlerine başlayacağını açıklaması sonrasında dün iki adım daha attı. Para Politikası Kurulu (PPK) orta toplantıyla gecelik borç verme faizini %44.00’ten %46.00’ya yükseltti. Merkez Bankası başka bir açıklamayla bir hafta vadeli repo ihalelerine bir müddetliğine orta verildiğini açıkladı.
Bu adımlarla iki açıdan döviz talebinin azalması amaçlanıyor olabilir. Birincisi para piyasası fonlarının getirisini yükselterek yurtiçi yatırımcıların TL’den dövize geçişini yavaşlatmak. İkincisi de TL swap faizlerini üst tarafta etkileyerek yurtdışı yatırımcıların TL karşısında döviz durumu almasının maliyetini artırmak.
Bu noktada dün atılan adımların tesirli olması için muhtemelen TCMB’nin bankacılık sisteminden sterilize ettiği fazla TL likiditesi için düzenlediği TL depo alım ihaleleri ve swap ihalelerinde %46’ya yakın bir faiz oranı oluştuğunu göreceğiz. Özetle, adımlar sonrasında sonuncu olarak BİST repo-ters repo piyasasındaki gecelik faiz %46’ya yaklaşabilir görünüyor”.
