Yılı bitirmeye sayılı iş günü kalmışken ve çabucak hemen her sene sonu gerçekleşen yılı güzel bitirme rallisi olarak da isimlendirilen Noel baba rallisi beklenirken, FED toplantısı adeta piyasaların gündemine bomba üzere düştü. Hafta başında kaleme aldığımız raporumuzda, FED’in ‘şahin’ bir faiz indirimine soyunacağını beklediğimizi belirtmiştik. Hakikaten gerçekleşme de birebir paralelde oldu. Dün sıhhat problemleri nedeniyle kaleme alamadığımız bültenimizde, bugün mevzu çok da bayatlamadan FED kararını gözden geçirerek piyasa yansımasını konuşmaya, yakın ve orta vadeli görüşlerimizin ise üzerinden geçmeye çalışacağız.
İlk evvel neden faiz FED kararı ‘şahin’ olarak algılandı, gelin daima birlikte üzerinden geçelim. Amerikan Merkez Bankası (FED) yılın sekizinci ve son toplantısında 25 baz puan faiz indirimine giderek siyaset faizini %4,25 – 4,50 düzeyine çekti. Kararın oy birliği ile alınmadığını, Cleveland FED liderinin karara muhalefet şerhi düştüğünü öncelikle söyleyelim. Yani bir üye faizlerin indirilmesini istememiş. Karar ile birlikte yayınlanan siyaset metninde her ne kadar majör bir değişiklik görmesek de, bir sonraki toplantıda faiz indirimine gidileceği tarafında bir ima da göremedik!
FED’in karar metninde kullanılan tonun yanı sıra yılda dört sefer üyelerinin makro ekonomik değişkenler ve faizlerin seyri ile ilgili kestirimlerini de dikkatle takip ettik. Son iddia setinde FED üyeleri 2025 yılında dört kere (25 baz puan) faiz indirimi beklerken, yeni kestirim setinde beklentinin iki adet faiz indirimi formunda olduğunu gördük. Yani FED daha az faiz indirimi düşünüyor. İddia setinin en kritik noktası olan uzun vadeli faiz varsayımı ise %2,9’dan %3,0’e güncellendiğini not edelim. Geneli itibariyle şahin olarak yorumlanan karar seti, neredeyse faiz indirim tesirinin olumlu tarafını, hatta son üç toplantıda toplam 50 baz puan faiz indirimini bile gölgede bıraktı.
Faiz indirimine karşın kararın şahin olarak algılanması ve 2025 yılında FED’den daha az faiz indirimi beklenmesi ile piyasa yansıması da kuşkusuz olumsuz oldu. ABD Doları global bazda kıymetlendi. Doların belirli başlı para ünitelerine nazaran kıymetini gösteren sepet kur DXY, 108 düzeyinin üzerine yükselerek son iki yılın doruğunu test etti. Adeta, bir ayağı, Kıta Avrupasında var olan siyasi ve yapısal nedenlerden dolayı çukurda olan EURUSD paritesi 1,03’lü seviyelere kadar öngörümüz ile uyumlu gerilerken, on yıllık gösterge ABD tahvil faizi Mayıs ayına geri dönerek son yedi ayın doruğuna yükseldi.
Tahvil getirilerinin üst üste dördüncü yılı da yükselişle kapatmaya hazırlandığını hazır yeri gelmişken belirtelim! Piyasa faizinin keskin bir biçimde yükselmesi, hâliyle faiz getirisi olmayan değerli madenleri hırpalandı. Altının ons fiyatı 2,580 dolara kadar gerilerken, dijital altın bitcoin ruhsal bir düzey olarak görülen 100bin düzeyinin de altını test etti. Olumsuz hava pay senetlerinde var olan parti havasını da kuşkusuz bozdu.
İşin magazin boyutunu dün mutlak surette gün uzunluğu takip etmişsizindir. Biz ise farklı bir açıdan hususa bakmak istiyoruz. Piyasaların aslında önemli mânâda biriken kârlarını realize etmek için FED kararını mazeret ettiğini düşünüyoruz. ABD borsalarının durmaksızın yükselerek S&P ve Nasdaq’ın rekorlara doymadığı, Bitcoin’in dolar karşısında %150 yükseldiği, altının 2010 yılından sonra en düzgün yılını geçirdiği… örnekler kuşkusuz çoğaltılabilir. Tıpkı vakitte, senin son virajında, düşük süreç hacminin de sert piyasa hareketlerine neden olduğunu düşünüyoruz. Piyasaların dehşet endeksi namı diğer volatilite endeksi (VIX), uzun bir müddettir devam ettirdiği sessizliğini, FED sonrası bozarak neredeyse 30 düzeyine kadar yükseldiğini de not edelim.
Piyasanın birinci yansısına karşın, karar setinin bütününü kalıcı bir bozulma olarak okumuyoruz. Karar akabinde oluşan birinci reaksiyon güya de FED’in faiz artırımına soyunduğu formunda olmasını da biraz garipsedik. Halbûki FED, duruşunda revizyona giderek faiz indirim suratını düşüreceğini duyurdu. Piyasaların yeni karar setine ayak uyduracağını düşünerek kalıcı bir bozulma beklemediğimizi, biriken önemli kârlar için FED toplantısının biraz da olsun mazeret olarak görüldüğünü bir defa daha not edelim.
FED akabinde dün sahneye çıkan İngiltere Merkez Bankası (BoE), 6’ya karşı 3 oyla faiz oranını %4,75’te sabit tuttu. Piyasa beklentisi yalnızca bir kişinin indirim tarafında oy kullanacağı tarafında idi. Üç üye, mevcut sıkı para siyasetinin iktisatta gereğinden fazla yavaşlamaya yol açabileceğini savundu. Lider Bailey ise belirsizlikler nedeniyle kademeli yaklaşımın sürdürülmesi gerektiğini vurguladı. Piyasalar, BoE’nin faiz indirimlerine 2025’te başlamasını bekliyor. GBPUSD paritesi doların güçlendiği bir ortamda son günlerde 1,27 düzeylerinde süreç görmesi akabinde hızla 1,25 düzeyinin altına geriledi. Dolara karşı illaki bir para ünitesi seçeceksek, Sterlin’i EUR’dan daha çok beğendiğimiz bir defa daha hatırlatalım.
Trump’ın başkanlık misyonunun yaklaşması, FED dâhil global merkez bankalarını daha temkinli bir siyaset izlemeye yönlendirdiğini de göz gerisi etmemek gerekiyor. Daha da gerçek bir yaklaşımla, Trump’ın siyasetlerinin global büyüme ve ticaret üzerinde yaratabileceği tesirler, birçok merkez bankasının kararlarında belirleyici oldu. FED, beklenen faiz indirimini yaparken, Trump’ın tarifeler, vergi indirimleri ve göç siyasetlerinin meçhul tesirleri nedeniyle gelecekteki faiz adımları konusunda ihtiyatlı davrandığını da düşünüyoruz. Bu ortada, Lider Powell’ın stratejik bitcoin rezervi konusunda FED’in bitcoin tutma noktasında yasal bir yetkisi olmadığını ve bunu yapabilmek için maddede bir değişiklik yapma planının da olmadığını söylemesi, kripto varlıklarda da var olan optimist havaya gölge düşürdü. Bitcoin hafta içi 108bin dolar düzeyini aşması akabinde son günlerde %10’dan fazla gerileyerek üç aydan uzun bir mühletin en büyük düşüşünü yaşayarak 96bin düzeyine kadar geriledi.
Türk mali piyasaları da FED sonrasını pek de sempatik geçirmediğini söyleyelim. Beş yıl vadeli CDS risk primi 255 baz puan düzeylerinde yatay kalırken, USDTRY kuru 35,10 düzeyine hafif de olsa yükseldi. İki yıllık gösterge tahvilin bileşik faizi hafif bir yükselişle %43,50 düzeyine gelirken, Borsa İstanbul ana endeksi bankacılık paylarının (%2 düştü) önderliğinde günü %1,5 düşüşle tamamladı. Bilhassa, bankacılık endeksinde 14bin düzeyinin üzerinde ivme kazanan üst istikametli harekette elde edilen kazanımlarını da geri verdiğini görüyoruz. Gözler bu noktadan sonra artık haftaya Perşembe günü sonuçlanacak olağan TCMB PPK toplantısında olacaktır.
Her hafta Perşembe günü açıklanan TCMB ve BDDK haftalık bilgilerini dün tekrar enine uzunluğuna irdeledik. Bu bağlamda, 13 Aralık ile biten haftada, yabancı para mevduatlar yaklaşık 1,4 milyar dolar artışla 189 milyar dolar düzeyine yükseldi. TCMB bilgilerine nazaran, bu yükselişte, ticari müşterilerin DTH’larına 1,5 milyar dolar girişi tesirli oldu. BDDK verisine nazaran KKM anaparası 0,6 milyar dolar düşüşle 33,75 milyar dolar düzeyine geriledi. Böylece, TL mevduatın toplam mevduat içinde hissesi %58,5 ile Aralık 2016’dan bu yana en yüksek düzeye yükselirken, Yabancı Para hissesi %35,3, KKM hissesi ise %6,2 oldu. TCMB’nin brüt rezervleri 4,1 milyar dolar artışla 163,5 milyar dolar düzeyine yükselirken, swap hariç ve kamu rezervleri dâhil net rezervler 51,7 milyar dolar dolar düzeyinde yatay kaldı. Kelam konusu haftada, yabancı yatırımcılar 0,3 milyar dolar pay senedi alırken, 0,2 milyar dolar devlet tahvili satmış. Eurobond piyasasında ise 0,2 milyar dolar alıcı olduklarını gördük.
FED kararı sonrasında global risk iştahında yaşanan erozyon sonrası ABD borsaları her ne kadar dün geceye reaksiyon alımları ile başlasa da, devamını getiremeyerek yatay bir biçimde kapandı. Yeni gün başlangıcında, pasifiğin öteki ucunda Asya piyasalarında hâkim rengin kırmızı olduğunu görüyoruz. Zayıf Yen’e karşın gösterge endeks Tokyo borsası yükseliş kaydetmekte muktedir olamadı. Artan besin ve yakıt maliyetlerinin hane halkını olumsuz etkilemesiyle Japonya’nın çekirdek enflasyonunun Kasım ayında hızlandığını ve merkez bankasının faiz oranlarını artırma baskısı altında kaldığını görüyoruz. Kore ve Tayvan borsaları ise %1’in üzerinde geriledi. ABD borsalarının vadeli süreçlerinin de güne pek de optimist bir formda başlamadıklarını not edelim.
Mali piyasaların gündeminde bugün ABD’de yakından izlenen ve enflasyon göstergesi olarak kabul edilen şahsî tüketim harcamaları (PCE) verisi ehemmiyet arz ediyor. PCE’nin Kasım ayında aylık %0,2 arttığı varsayım edilirken datanın beklentilerin üzerinde açıklanması piyasalarda gelecek yıl için faiz indirimi beklentilerinin daha da düşmesine yol açabilir. Türkiye cephesinde ise tüketici inanç endeksi ve piyasa iştirakçileri anketi de ehemmiyetle takip edilecektir.
Emre Değirmencioğlu (@emredegirmenci5)
Küme Müdürü • Group Manager
