Et fiyatları son beş yılda yüzde 1.230 oranında artarken, Türkiye Avrupa’da etli yemek tüketemeyenler sıralamasında birinci sıraya yükseldi. Dar gelirli ve emekli için et, artık lüks tüketime dönüştü.
Türkiye’de et fiyatları son beş yılda tarihi düzeylerde artış göstererek dar gelirli ve emeklilerin sofrasından süratle uzaklaştı. Tarım ve hayvancılık siyasetlerinde yaşanan yapısal sıkıntıların yanı sıra maliyet baskıları ve arz yetersizliği, et fiyatlarını 2020’ye göre %1.230 oranında artırdı. Bu artış, sadece ekonomik değil, birebir vakitte toplumsal bir sorun olarak da derinleşiyor.
Nefes Gazetesi’nin haberine nazaran, 2020 yılında ortalama 32,35 TL olan dana karkas etin kilogram fiyatı, 2025 yılı itibarıyla 432 TL’ye ulaştı. Kelam konusu artışla birlikte et, temel besin hususu olmaktan çıkarak, toplumun geniş kesitleri için erişilemez hale geldi.
Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat), 2023 yılı bilgilerini “Doğru Dürüst Yemek” başlığıyla kamuoyuna sundu. Türkiye, “İki günde bir etli yemek, tavuk yahut balık tüketmeye ekonomik gücü yetmeyenler” sıralamasında %39,1 ile 36 Avrupa ülkesi ortasında birinci sırada yer aldı. Türkiye’yi bu alanda Romanya (%23,2), Bulgaristan (%19,9) ve Slovakya (%17,8) izledi.
Et ve Süt Kurumu’nun 2023 yılı Kesim Raporu’na nazaran, dünyada kişi başına en yüksek kırmızı et tüketimi 44,4 kilo ile Uruguay’da, onu Arjantin izliyor. Dünya ortalaması 28,5 kilo iken, Türkiye’de bu oran 2022 bilgilerine nazaran yalnızca 18,44 kilo. Bu oran, hem beslenme yetersizliği hem de gelir adaletsizliğine dair çarpıcı bir gösterge olarak bedellendiriliyor.
Mart ayında da yükselişini sürdüren et fiyatları, Ramazan Bayramı öncesinde birçok haneye et girmemesine neden oldu. Türkiye Ziraat Odaları Birliği’nin yayımladığı 28 Mart tarihli “Ramazan Sonu ve Mart Ayı Üretici-Market Fiyatları” raporuna nazaran, şubat ayında 644,37 TL olan dana eti fiyatı, mart sonunda 692,12 TL’ye çıkarak %7,4 oranında arttı.
Uzmanlar, artan fiyatlar karşısında bilhassa çocuklar, yaşlılar ve kronik hastalığı bulunan bireylerin protein kaynaklarına erişiminde büyük kasvetler yaşandığına dikkat çekiyor. Sağlıklı ve istikrarlı beslenme için vazgeçilmez olan etin, artık sadece yüksek gelir kümelerinin nizamlı tüketebildiği bir eser haline gelmesi, halk sıhhati açısından da önemli riskler barındırıyor.
karar.com
